Poniższe komentarze zostały przygotowane przez ks. Błażeja Węgrzyna z Bractwa Słowa Bożego.
Komentarz do pierwszego czytania
Ten fragment biblijny jest bramą do liturgii słowa rozpoczętego tygodnia, w którym i pierwsze czytania, i Ewangelie będą rozwijać motyw prawa interpretowanego przez proroków Starego Przymierza i Proroka Nowego Przymierza, Jezusa Chrystusa. W takiej więc mierze, w jakiej zrozumiemy i uwewnętrznimy dzisiejszy urywek z Księgi Wyjścia, będziemy gotowi na dalszą modlitwę Słowem Bożym. Zacznijmy od pytania: czy Dekalog – „dziesięć słów” lub przykazań (zob. Wj 34, 28; Pwt 4, 13; 10, 4) – to prawo czysto wyznaniowe, obowiązujące wyłącznie określonych wiernych? Na pierwszy rzut oka wydawałoby się, że tak. Tymczasem, „w odróżnieniu od innych przepisów spisanych przez Mojżesza, Dekalog został napisany przez Boga «swoim palcem»” (por. KKK 2056). „Dziesięć przykazań należy do Objawienia Bożego. Pouczają nas one zarazem o prawdziwym człowieczeństwie człowieka. (…) Dekalog stanowi uprzywilejowany wyraz «prawa naturalnego». (…) Przykazania Dekalogu, chociaż dostępne dla samego rozumu, zostały objawione. Grzeszna ludzkość potrzebowała tego objawienia, aby osiągnąć pełne i pewne poznanie wymagań prawa naturalnego. (…) Są one [przykazania] ze swojej natury niezmienne i obowiązują zawsze i wszędzie. Nikt nie może od nich dyspensować” (KKK 2070-2072). A zatem, należy postawić znak równości między Dekalogiem a naturą ludzką: religijną, społeczną i rozumną, czyli moralną. Dekalog został nie tyle „nadany odgórnie” – na zasadzie „warunków umowy” między dwiema stronami – ile został odsłonięty dla wszystkich ludzi w obrębie jednego narodu. Na tym polegała misja Żydów wobec pogan – być świadectwem prawdy o Bogu i człowieku. Jako chrześcijanie, jesteśmy spadkobiercami tej misji.
Komentarz do psalmu
Czytamy dziś drugą część starożytnego hymnu, poświęconą prawu Bożemu określanemu jako doskonałe, pewne i słuszne. W pierwszej części, autor kontemplował harmonię stworzenia (zob. Ps 19, 2-7). Dzisiejszego czytelnika może dziwić tak płynne przejście od przyrody do moralności; z drugiej strony, współczesne ruchy ekologiczne postulują wyprowadzanie moralności właśnie z harmonii przyrody (przynajmniej dopóty, dopóki nie chodzi o poszanowanie poczętego życia oraz „naturalności” sposobu jego poczynania; wtedy „życie w harmonii z przyrodą” ustępuje miejsca „prawu wyboru” i „postępowi biotechnologicznemu”). W naszej medytacji pójdźmy za tropem psalmisty: stworzony świat – czy to przyrodniczy, czy to ludzki – ma swoją „naturę”, swoje wewnętrzne uporządkowanie. W przypadku przyrody ten porządek zachodzi instynktownie, samorzutnie. W przypadku ludzi – którzy i uczestniczą w życiu przyrody, i przekraczają jej zdeterminowanie – ten porządek zakłada także obiektywne rozpoznanie prawdy i dobrowolne podporządkowanie się jej. Zastanówmy się, czy właśnie tak pojmujemy wielkość człowieka. Wtedy możemy przyznać Bożym rozporządzeniom – i przyrodniczym, i moralnym – doskonałość, pewność i słuszność.